
İran, JCPOA ültimatomu konusunda ABD’yi uyardı
İran, kendisine yapılacak herhangi bir saldırı durumunda ABD’nin ve müttefiklerinin bölgedeki askeri üslerini hedef alacağını açıkladı. Açıklama, İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Galibaf tarafından cuma günü Tahran Üniversitesi’nde yapılan bir konuşmada geldi. Galibaf’ın ifadeleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’e gönderdiği mektubun ardından iki ülke arasındaki gerilimin arttığını gösterdi.
Galibaf, mektubu “zorba birinin mektubu” olarak nitelendirdi ve İran milletinin ne zorbalığa boyun eğeceğini ne de aldatılacağını vurguladı. “Böylesine eşitsiz bir ortamda yapılacak herhangi bir müzakere savaşın öncüsüdür ve hiçbir millet bunu kabul etmez,” diyen Galibaf, baskı temelli diplomasiye karşı İran’ın kararlı duruşunu ortaya koydu.
Bu uyarı, Başkan Trump’ın son ültimatomuna yönelik daha geniş kapsamlı bir reddi de beraberinde getirdi. Trump, iddialara göre İran’a, Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen 2015 nükleer anlaşmasını yeniden görüşmeyi kabul etmesi için iki ay süre tanıdı. Haftanın başında gönderilen mektupta, aksi halde sonuçlarının olacağı belirtildi.
İran çarşamba günü bu mektuba yanıt verdi, ancak yanıtın içeriği açıklanmadı. Yetkililer, tehditler altında yapılacak diyalogun kabul edilemez ve ters tepeceğini vurguladı. Galibaf’ın açıklamaları, İran’ın baskıcı taktiklere karşı direncini teyit ederken, diplomatik yolların tıkanması halinde gerginliğin daha da tırmanabileceğine işaret etti.
Bir zamanlar uluslararası nükleer silahların yayılmasını önleme çabalarının temel taşlarından biri olan JCPOA, artık ABD-İran ilişkilerinde bir çatışma noktası haline geldi. Bazı uluslararası aktörler anlaşmanın canlandırılmasını savunurken, İran, herhangi bir müzakerenin tehditlerden ve süre baskısından uzak, karşılıklı saygıya dayalı olması gerektiğini vurguluyor. Başkan Trump’ın yeniden seçilmesinden sonra, yönetim daha sıkı koşullarla yeniden müzakere talebini sürdürüyor.
Taraflar pozisyonlarında ısrarcı görünürken, İran’ın son uyarısı, diplomatik çabaların başarısız olması halinde bölgesel bir çatışma riskinin arttığını gösteriyor. Gözlemciler, bu gelişmeleri dikkatle izliyor; zira JCPOA’nın geleceği ve Orta Doğu’daki istikrar büyük ölçüde bu sürece bağlı.